یکی از مشکلات و بیماری های شایع زنان که حدود چهل درصد از زنان با آن مواجهه می شوند و موجب رنجش آن ها می گردد بی اختیاری ادرار می باشد. جالب است بدانید که شیوع این بیماری در زنان به نسبت مردان بیشتر است.
در حقیقت بی اختیاری ادرار بدین صورت آغاز می گردد که با یک عطسه و سرفه بیمار دچار بی اختیاری می شود. بیماری بی اختیاری ادرار به تدریج با افزیش سن و بارداری پیشرفت نموده و بدتر خواهد شد.
بروز بیماری بی اختیاری ادرار به دلایل مختلفی اتفاق می افتد که علت اصلی آن هنوز مشخص نشده است اما دلایلی همچون مشکلات عصبی و اختلالات مادرزادی متعدد می تواند منجر به بروز این بیماری شود. در مورد چسبندگی رحم بیشتر بدانید.
ادرار از طریق مجرای پیشابراه خارج می شود، در زمان خارج شدن ادرار ماهیچه های اسفنکتر اطراف پیشابراه شل و سپس ادرار از بدن خارج می گردد. اما در زمانی که فرد ابتلا به بی اختیاری ادرار باشد عضلات مثانه به طور ناگهانی دچار انقباض شده و همین امر سبب می شود تا نیاز به دفع فوری باشد.
علت بی اختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد و بسته به نوع آن، علتها متفاوتاند. برخی از رایجترین علل عبارتاند از:
- داروها یا مواد محرک: مانند کافئین، الکل، یا برخی داروهای ادرارآور.
- ضعف عضلات کف لگن: که میتواند بهدلیل زایمان، افزایش سن یا جراحی باشد.
- مشکلات عصبی: بیماریهایی مانند سکته مغزی، اماس، پارکینسون یا آسیبهای نخاعی ممکن است کنترل مثانه را مختل کنند.
- عفونتهای ادراری: گاهی باعث ایجاد فوریت در ادرار و بیاختیاری موقت میشوند.
- بزرگ شدن پروستات (در مردان): میتواند منجر به احتباس یا نشت ادرار شود.
- تغییرات هورمونی: کاهش استروژن در زنان پس از یائسگی ممکن است بر بافتهای مثانه و مجرای ادرار تأثیر بگذارد.
- اضافه وزن: فشار بیشتری بر مثانه وارد میکند و احتمال نشت ادرار را بالا میبرد.
تشخیص بی اختیاری ادرار
روش های متعددی برای تشخیص بیماری ها وجود دارد اما با وجود تمامی این روش ها شرح حال و معاینات بالینی از عواملی است که در تشخیص نقش بسزایی داشته و بایستی انجام گیرد، اما تست های تشخیصی که می تواند کمک نمایید عبارت است از: آزمایش ادرار و بررسی فعالیت های مثانه می باشد.
بسیاری از آزمایشات مطب برای تشخیص بی اختیاری ادرار ساده و راحت است. برنامه درمانی اغلب در اولین ویزیت شروع می شود، مگر در موارد غیر معمول که ارزیابی بیشتر ضروری است. بسیار مهم است که تشخیص صحیح نوع بی اختیاری ادرار قبل از شروع برنامه درمانی انجام شود. اغلب، تشخیص را می توان در مطب انجام داد و نیازی به آزمایش پیچیده یا تهاجمی ندارد. تشخیص با یک شرح حال کامل و معاینه فیزیکی شروع می شود که اغلب می تواند علت بی اختیاری ادرار را مشخص کند. جزئیات مربوط به دفعات و میزان دفع ادرار و همچنین نشت ادرار بررسی شده است. سابقه جراحی و پزشکی گذشته و همچنین داروهای فعلی ممکن است اطلاعات بیشتری ارائه دهد. گاهی اوقات یک دفتر دفع ادرار به بیمار داده میشود تا میزان نوشیدنیها و تخلیههای او را ثبت کند و جزئیات مربوط به دورههای نشت را بفهمد.
معاینه فیزیکی، شامل یک معاینه مفصل لگنی است. آزمایشات می تواند به تعیین و شناسایی بیشتر بی اختیاری ادرار کمک کند. این آزمایش میتواند شامل یرودینامیک (آزمایش پرکردن مثانه با استفاده از کاتتر برای ارزیابی حس و عملکرد طبیعی و غیر طبیعی مثانه)، سیستوسکوپی (محدودهای با نور قرار داده شده در مجرای ادرار برای تجسم مثانه و ارزیابی ناهنجاریهای آناتومیک) و آزمایشهای رادیولوژیک باشد. اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی تی اسکن برای ارزیابی سنگ کلیه و سایر ناهنجاری های آناتومیک. در مورد خشکی واژن بیشتر بدانید.
علائم بی اختیاری ادرار
علائم بیاختیاری ادرار بسته به نوع آن میتوانند متفاوت باشند، اما بهطور کلی شامل موارد زیر هستند:
- نشت ناخواسته ادرار هنگام خندیدن، سرفه یا عطسه (بیاختیاری فشاری)
- احساس ناگهانی و شدید برای ادرار کردن که بلافاصله با نشت ادرار همراه است (بیاختیاری اضطراری)
- عدم توانایی کنترل مثانه در خواب یا خیس کردن در شب (معمولاً در کودکان یا سالمندان)
- چکیدن مداوم یا مکرر ادرار بدون احساس فوریت (بیاختیاری سرریز)
- ادرار کردن بهصورت غیرارادی در طول روز یا شب
- احساس تخلیه ناقص مثانه یا نیاز مکرر به تخلیه ادرار
اگر این علائم ادامهدار باشند یا کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهند، لازم است به پزشک مراجعه شود تا علت دقیق آن مشخص و درمان مناسب آغاز شود.
انواع بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار شامل دو نوع بی اختیاری ادرار استرسی و ترکیبی می باشد که در ادامه به شرح هر کدام از آن می پردازیم.
بی اختیاری استرسی
شایعترین نوع بی اختیاری ادرار، بی اختیاری ادرار استرسی می باشد. این نوع از بی اختیاری ادرار به دلایل مختلفی همچون انجام فعالیت های سنگین، زایمان، افزایش سن و ژنتیک اتفاق افتد. جالب است بدانید که بدون داشتن سابقه زایمان ممکن است فرد به چنین بیماری مبتلا شود که شیوع این نوع از بی اختیاری ادرار در زنان بالای ۴۰ سال می باشد.
بی اختیاری ادرار ترکیبی
نوعی دیگر از این بیماری بی اختیاری ادرار ترکیبی است که به دلیل مشکلات نورولوژیک اتفاق می افتد، که در صورت ابتلا به این نوع از بیماری فرد دچار تکرر ادرار می شود.
تعداد جلسات درمان بی اختیاری ادرار
نوع روش درمان و تعداد جلسات درمان بسته به وضعیت بیمار تعیین می گردد ولی به طور معمول طی سه جلسه قابل درمان است و فواصل درمانی از چهار تا هشت هفته متغیر می باشد.
درمان بی اختیاری ادرار
درمان برای هر بیمار بر اساس تشخیص، شدت بیماری، سن و توانایی پیروی از توصیههای درمانی سفارشی میشود. به طور معمول، درمان مثانه بیش فعال، پزشکی است در حالی که درمان بی اختیاری استرسی جراحی است. با این حال، درمان ممکن است بسته به شدت بیماری و سن بیمار و همچنین یافته های معاینه و آزمایش متفاوت باشد.
خوشبختانه روش های درمانی متعددی برای بی اختیاری ادرار وجود داد که درمان با توجه به شرایط بیمار و نوع بی اختیاری متفاوت می باشد و روش های درمان شامل لیزر و همین طور اعمال جراحی و مش گذاری خواهد بود.
.
درمان بی اختیاری ادرار با لیزر
طول مدت درمان بی اختیاری ادرار بسته به روش درمان متفاوت می باشد اما درمان با لیزر روشی است که تنها حدود بیست دقیقه به طول می انجامد. همچنین یک روش درمانی کاملا بدون درد خواهد بود و فرد پس از انجام آن می تواند به ادامه فعالیت های روزمره خود بپردازد. لیزر مکانیسمی است که سبب افزایش کلاژن سازی مخاط و رفع افتادگی زاویه پیشابراه و مثانه می شود.
در مورد سقط مکرر بیشتر بدانید.
پیشگیری از بی اختیاری ادرار
با توجه به افزایش بروز بی اختیاری ادرار در جمعیت سالخورده، توجه بیشتری به پیشگیری می شود. یک مداخله پیشگیرانه آسان، یادگیری تکنیک مناسب تمرینات کف لگن یا کگل و انجام آنها قبل از شروع بی اختیاری ادرار است. اکثر بیماران در حال حاضر کگل را اشتباه انجام می دهند. همه بیماران از تایید تکنیک ورزشی مناسب توسط پزشک یا فیزیوتراپیست واجد شرایط کف لگن بهره مند خواهند شد. اجتناب از زور زدن مزمن و حفظ وزن سالم نیز می تواند خطر بی اختیاری ادرار استرسی را کاهش دهد.
علاوه بر این، بیمارانی که از مثانه بیش فعال یا بی اختیاری ادراری شکایت دارند باید به زودی پس از شروع بیماری مورد ارزیابی قرار گیرند، زیرا بیماران با علائم خفیف اغلب با گزینه های درمانی محافظه کارانه تر موفقیت بیشتری دارند. درمان بیماری طولانی مدت اغلب شامل درمان تهاجمی تر با میزان موفقیت کمتر است.
اثرات طولانی مدت روش زایمان، واژینال در مقابل سزارین، بر بی اختیاری ادرار در حال حاضر با داده های متناقض بحث برانگیز است. پیشنهاد شده است که سزارین از کف لگن در برابر شرایط طولانی مدت از جمله افتادگی لگن، بی اختیاری ادرار و بی اختیاری مدفوع محافظت می کند، اما قبل از ارائه توصیه های بالینی باید این قضیه بیشتر مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
کلام آخر
بیماری بی اختیاری ادرار در زنان شیوع بسیار بالایی دارد که از شایعترین نوع آن استرسی است اما خوشبختانه روش های درمانی بسیار موثری برای این بیماری وجود دارد که در صورت ابتلا بهتر است نسبت به آن بی توجه نباشید و بدون اتلاف وقت به بهترین متخصص زنان و زایمان د ر اهواز مراجعه نمایید.
با سلام
ضمن خسته نباشید من دختر نه ساله ای دارم که از یکسالگی متوجه شدیم بی اختیاری ادرار داره، ابتدا بعلت برگشت ادرار به کلیه از سه ماهگی تا یکسالگی مرتب هر شب آنتی بیوتیک مصرف میکرد که به تشخیص دکترش عمل جراحی روی دریچه های که اجازه برگشت ادرار نمیداد تزریق ژل داشت که پس از عکس برداری گرید دریچه ها چپ و راست کاهش و جراحش مارو امیدوار که بهبودی کامل میشه. ولی در عکس برداری های بعد متوجه شدیم مثانه دخترم با بزرگ شدنش رشد کافی نکرده و در نوار مثانه نیز متوجه مشکل در دریچه های اسفنکتر شدیم.
آیا با لیزر مونالیزا تاچ این مشکل برطرف میشه میتونیم امیدوار باشیم که دخترم بتونه در اجتماع فعالتر باشه.
خانم دکتر ممنون میشم راهنمایی کنید، خدا خیرتون بده نگرانی من و مادرش حد نداره نمیدونیم با این مشکل چیکار کنیم آیندش چطور خواهد بود حتی نگران تشکیل خانواده اش در آینده هستیم و اینکه ممنون میشیم راهنمایی کنید و درمان دخترم را تقبل کنید.
مچکرم عزیزی
با سلام لطفا به جهت مشاوره یا دریافت تایم ویزیت با شماره ۰۶۱۳۳۳۸۳۸۴۴ تماس بگیرید.